تفاوت دعوای خلع ید و تخلیه ید
نوشته شده توسط گروه وکلای ملکی

تفاوت دعوای خلع ید و تخلیه ید و اهمیت حضور وکیل در این دعاوی

علم حقوق دارای اصطلاحات بسیاری می‌باشد که بی اطلاعی از آن‌ها قطع به یقین می‌تواند در تضییع یا عدم احقاق حق و حقوقمان تاثیرگذار باشد. یکی از اصطلاحات حقوقی که شاید بسیار نیز آن را شنیده باشید، عبارت تخلیه ید و خلع ید می‌باشد.

قطعا تاکنون بارها شاهد دعاوی ملکی از جمله تصرف ملک توسط دیگری بوده اید یا شاید هم خودتان تاکنون قربانی اینگونه دعاوی قرار گرفته باشید.

14 مرداد 1402
بروزرسانی: ۹ اسفند ۱۴۰۲
9 دقیقه
بدون دیدگاه

لازم به ذکر است، یکی از دعاوی که در خصوص پرونده‌های اخیرالذکر اصولا مطرح می‌گردد، دعاوی چون خلع ید و تخلیه ید می‌باشد. گرچه دعاوی خلع ید و تخلیه ید تقریبا دارای مفهموم و معانی یکسانی می‌باشند اما از لحاظ حقوقی تفاوت‌هایی با یکدیگر داشته و دانستن آن جهت طرح دعوی حایز اهمیت است.

در ادامه با گروه وکلای ملکی همراه باشید تا مفصلا در خصوص تفاوت دعوای خلع ید و تخلیه ید صحبت کنیم.

خلع ید به چه معناست؟

جهت آشنایی با مفهوم حقوقی خلع ید ابتدا بهتر است که به معنای لفظی آن بپردازیم.

کلمه خلع خود به معنای ریشه کن کردن، گسستن و عزل کردن می‌باشد. کلمه ید نیز در لغت به معنای قدرت، دست و نفوذ است. حال تا به اینجا می‌توان دریافت که عبارت خلع ید از لحاظ حقوقی به معنای سلب قدرت و نفوذ شخص ثالث می‌باشد.

حال اگر بخواهیم دعوای خلع ید را از نظر حقوقی بررسی کنیم، باید گفت که مستندا به ماده ٣٠٨ قانون مدنی دعوای خلع ید زمانی مطرح خواهد شد که شخصی بدون اذن و اجازه مالک ملک و کاملا به صورت غیرقانونی در ملک وی تصرف نماید.

شرایط دعوای خلع ید

هریک از انواع دعاوی دارای ارکان و شرایط مختص مربوط به خود می‌باشد. دعوای خلع ید نیز از این قاعده مستثنی نیست. دعوای خلع ید دارای سه رکن اساسی می‌باشد که به ترتیب عبارتند از؛

در ادامه به بررسی مفهوم هریک خواهیم پرداخت.

اثبات مالکیت توسط خواهان

اولین و مهم‌ترین شرط طرح دعوای خلع ید، اثبات مالکیت توسط خواهان دعوا می‌باشد. به عبارت دیگر، دعوای فوق تنها توسط مالک اصلی و ثبتی ملک می‌تواند، مطرح گردد و جهت طرح دعوای فوق تنها مالک اصلی و ثبتی دعوا مورد پذیرش خواهد بود و طرح چنین دعوایی توسط شخصی که ذی‌نفع نباشد، قطع به یقین رد خواهد شد.

بدین ترتیب، چنانچه شخصی در اداره ثبت به عنوان مالک ملکی شناخته نشود پیش از هرچیز باید اقدام به اثبات مالکیت خویش نماید، چرا که در غیر اینصورت طرح دعوای خلع ید وی به علت عدم اثبات مالکیت رد خواهد شد.

غیرمنقول بودن مال موضوع دعوا

لازم به ذکر است که دعوای خلع ید تنها جهت اموال غیرمنقول قابل طرح خواهد بود. منظور از اموال غیرمنقول نیز اموالی است که قابلیت نقل‌وانتقال و جابجایی را ندارند. اموالی چون خانه، زمین، باغ و آپارتمان جز اموال غیرمنقول محسوب می‌شوند.

عدوانی بودن تصرف

یکی دیگر از مهم‌ترین شرایطی که جهت طرح دعوای خلع ید ضروری است، عدوانی بودن تصرف می‌باشد. بدین ترتیب، جهت طرح دعوای خلع ید، ابتدا لازم است که عدوانی بودن تصرف یعنی تصرف فاقد اجازه و رضایت و اذن مالک ملک به اثبات برسد.

خواندن این مطلب
صورت مجلس تفکیکی چیست و مراحل دریافت آن چگونه می باشد

اثبات در دعوای خلع ید

یکی از مهم‌ترین مسایلی که در خصوص هر نوع دعوا از جمله دعوای خلع ید مطرح می‌شود، بحث اثبات آن دعوا و چگونگی آن می‌باشد. یکی از مهم‌ترین ادله و مدارکی که جهت شروع دعوای خلع ید اهمیت دارد، ارائه سند مالکیت ملک است. علاوه‌بر آن نیز از سایر مدارک و ادله‌های لازم جهت اثبات دعوای خلع ید می‌توان به تحقیقات محلی، شهادت شهود، معاینه محلی، نظریه کارشناسی و… اشاره کرد.

چنانچه در خصوص اثبات دعوای خلع ید، ابهام یا سوالی در ذهن دارید با گروه وکلای ملکی همراه شوید.

دعوای خلع ید دارای انواع مختلفی است…

خوب است بدانید که دعوای خلع ید نیز مانند بعضی دعاوی دیگر دارای انواع مختلفی می‌باشد که عبارتند از؛

  • خلع ید مشاعی
  • خلع ید غاصبانه
  • خلع ید امانی

در ادامه با گروه وکلای ملکی همراه باشید تا مفصلا به بررسی معنای هریک از دعاوی خلع ید بپردازیم.

خلع ید مشاعی

گاهی اوقات پیش می‌آید که در یک ملک مشاع تصرفی صورت گرفته و نیاز به طرح دعوای خلع ید علیه متصرف می‌باشد. در خصوص طرح دعوای خلع ید در ملک مشاع خوب است بدانید که در صورت طرح چنین دعوایی، خلع ید از کل ملک مشاع انجام خواهد شد.

خلع ید غاصبانه

تا زمانی که تصرف شخص بر هر نوع ملکی وجهه قانونی داشته باشد، مشکل قانونی در این خصوص وجود نداشته و وی می‌تواند تا زمان مقرر به تصرف خویش ادامه دهد اما به محض آنکه زمان مقرر تصرف قانونی فرد منقضی گردد یا تصرف وی دارای علت یا شرایط قانونی خود نباشد، تصرف عدوانی بوده و عمل غاصبانه‌ای رخ داده است و جهت رفع تصرف غاصبانه فوق، طرح دعوای خلع ید غاصبانه حایز اهمیت است.

خلع ید امانی

طرح دعوای خلع ید امانی نیز اصولاً زمانی طرح می‌گردد که قراردادی بین طرفین با مدت زمان مشخصی تنظیم و منعقد شده باشد و حال مدت قرارداد فوق به اتمام رسیده و طرف قرارداد از ادامه تصرف خویش دست نکشیده باشد یا در صورتیکه قراردادی بین طرفین منعقد شده و مدت زمان مشخصی هم نداشته باشد، اما مالک اقدام به مطالبه ملک خویش کرده و متصرف همچنان به تصرف خویش ادامه داده باشد؛ در صورت وجود چنین شرایطی نیز دعوای خلع ید امانی مطرح می‌گردد.

دعوای خلع ید

دعوای خلع ید چقدر زمان بر است؟

یکی از متداول‌ترین سوالاتی که اصولا در خصوص دعوای خلع ید بوجود می‌آید، مدت زمان لازم جهت طی مراحل دعوای خلع ید است. لازم به ذکر است که دعوایی چون خلع ید مستلزم صرف زمانی حداقل چند ماهه می‌باشد که البته تعیین زمان دقیقی برای آن قابل تصور نیست، چرا که مدت زمان لازم برای آن بستگی به استان و شهر دعوای طرح شده و میزان شلوغی مراجع قضایی آن دارد.

خواندن این مطلب
رهن در قراردادهای بانکی و آشنایی صفر تا صد آن

مرجع قضایی صالح در دعوای خلع ید

مرجع قضایی صالح در دعاوی ملکی از جمله دعوای خلع ید، دادگاه عمومی حقوقی محل وقوع ملک می‌باشد.

تفاوت خلع ید و تخلیه ید

همانطور که اشاره شد، دعوای خلع ید و تخلیه ید علی رغم شباهت‌های بسیاری که با یکدیگر دارند، دارای تفاوت‌های بسیاری نیز هستند.

در خصوص دعوای تخلیه ید، خوب است بدانید که این دعوا زمانی مطرح می‌شود که ابتدای امر قراردادی بین طرفین تنظیم شده و تصرف اولیه در ملک کاملا قانونی و رسمی بوده باشد. این نوع دعوا معمولا در قراردادهای صلح، اباحه، اجاره و… بوقوع می‌پیوندد اما علی‌الاصول، دعوای تخلیه ید در قراردادهای استیجاری طرح می‌شود.

به عبارت دیگر، دعوای تخلیه ید زمانی مطرح می‌شود که شخص متصرف در ابتدا حق تصرف را به صورت قانونی داشته و پس از مدتی اذن تصرف را از دست داده اما همچنان به تصرف خویش ادامه داده است اما طرح دعوای خلع ید، زمانی قابل طرح است که شخص هیچگونه حق تصرف قانونی را نیز از ابتدا نداشته و به صورت غاصبانه ملک را در تصرف خود درآورده است.

یکی دیگر از تفاوت‌هایی که می‌توان برای دعوای خلع ید و تخلیه ید مطرح نمود، مرجع قضایی صالح به رسیدگی آن می‌باشد. همانطور که گفته شد، دعوای خلع ید در دادگاه محل وقوع ملک مطرح می‌گردد اما مرجع قضایی صالح در دعوای تخلیه ید، شورای حل اختلاف محل وقوع ملک می‌باشد.

دعاوی خلع ید و تخلیه ید از لحاظ میزان هزینه دادرسی نیز با یکدیگر متفاوتند. از آنجایی که دعوای تخلیه ید دقیقا بر خلاف دعوای خلع ید از دعاوی غیرمالی محسوب می‌شود، میزان هزینه دادرسی آن نیز بالطبع بسیار کمتر از دعوای خلع ید خواهد بود.

یکی دیگر از تفاوت‌های دعاوی خلع ید و تخلیه ید، نتیجه حاصل از آن می‌باشد. به طوریکه در نتیجه دعوای خلع ید، حکم صادر شده و در خصوص دعوای تخلیه ید نیز دستور صادر خواهد گردید.

آگاهی از تفاوت‌های دعاوی خلع ید و تخلیه ید و به کار بردن صحیح دعوا و استفاده درست و به جا از عنوان دعوا از اهمیت بسزایی برخوردار می‌باشد، چرا که چنانچه دعوا به درستی مطرح نگردد یا به عبارت دیگر، ندانیم که هر زمان چه نوع دعوایی را مطرح نماییم، هزینه و وقت خود را بیهوده هدر داده ایم و شاید هم به علت ناآگاهی و بی‌اطلاعی خویش هیچگاه به نتیجه مطلوب خویش دست نیابیم. بدین جهت، بهتر است که جهت طرح دعوای خود حتما از یک وکیل خبره و متخصص دادگستری کمک بخواهیم.

خواندن این مطلب
پیش فروش ساختمان و بررسی نکات طلایی در ای قبیل قرارداد ها

گروه وکلای ملکی با بهره‌گیری از برترین وکلای پایه یک دادگستری و متخصص در خصوص دعاوی ملکی از جمله دعاوی خلع ید و تخلیه ید راهنمای شما خوبان می‌باشند.

شباهت‌های دعاوی خلع ید و تخلیه ید

علی رغم تفاوت های دعاوی خلع ید و تخلیه ید، شباهت‌هایی نیز میان آن‌ها وجود دارد. یکی از شباهت‌هایی که می‌توان برای دعاوی فوق مطرح نمود، مطالبه اجرت‌المثل در هر دو دعوا می‌باشد. بدین شرح که خواهان دعوا در هر یک از دعاوی خلع ید و تخلیه ید می‌تواند، اجرت‌المثل ایام تصرف را مطابق با نظر کارشناس رسمی دادگستری مطالبه نماید.

یکی دیگر از شباهت‌های میان دعوی فوق نیز آن است که هر دو دعوا مختص اموال غیرمنقول خواهند بود.

در خصوص مطالبه اجرت‌المثل ایام تصرف در هر یک از دعاوی خلع ید و تخلیه ید با گروه وکلای ملکی همراه شوید.

اهمیت حضور وکیل در دعاوی خلع ید و تخلیه ید

اهمیت حضور وکیل در دعاوی خلع ید و تخلیه ید

همانطور که اشاره شد، طرح دعاوی چون خلع ید و تخلیه ید دارای پیچیدگی‌ها و نکات ریز حقوقی مختص به خود می‌باشد. به همین علت نیز طرح اینگونه دعاوی توسط وکیل متخصص دادگستری که پیچیدگی‌ها و روند دادرسی دعاوی فوق را می‌داند و به درستی از هریک از ادله و مدارک در دست خود استفاده می‌نماید از اهمیت بسزایی برخوردار می‌باشد. وکیل متخصص دعوای خلع ید و تخلیه ید سلامت دادرسی را تضمین کرده و به اشتباه از هریک از دعاوی استفاده نمی‌نماید و بدین ترتیب از اتلاف وقت و هزینه دادرسی تا حد ممکن خودداری خواهد نمود. درنتیجه توصیه می‌شود که چنانچه قصد طرح هریک از دعاوی فوق را دارید، حتما با یک وکیل پایه یک دادگستری خبره و متخصص مشورت کنید.

کلام آخر…

از همراهی شما خوبان سپاسگزارم. چنانچه در خصوص تفاوت دعوای خلع ید و تخلیه ید و همچنین طرح و پیگیری آن سوال یا ابهامی در ذهن دارید با گروه وکلای ملکی همراه باشید.

  • تفاوت دعوای خلع ید و تخلیه ید در چیست؟

دعوای خلع ید و تخلیه ید از نظر میزان هزینه دادرسی، مرجع قضایی صالح و چگونگی آن با یکدیگر متفاوت می‌باشند که مفصلا در متن مقاله فوق بدان پرداخته شده است.

  • شباهت‌های دعاوی خلع ید و تخلیه ید در چیست؟

در هر دو دعاوی خلع ید و تخلیه ید امکان مطالبه اجرت‌المثل وجود داشته و علاوه بر آن نیز هر دو دعوا مختص اموال غیرمنقول می‌باشد٠.

5/5 - (3 امتیاز)

پیشنهاد می کنیم این مطالب را هم بخوانید

وکیل تغییر کاربری اراضی و مزایای آن

چنانچه قصد دارید در خصوص تغییر کاربری اراضی و شرایط و مقررات مربوط به آن و همچنین اهمیت استفاده از وکیل تغییر کاربری اراضی اطلاعات بیشتری کسب کنید در ادامه با گروه وکلای ملکی همراه باشید. مفهوم تغییر کاربری اراضی…

بازدید: 841 نفر
۸ اسفند ۱۴۰۲
خواندن این مقاله

اجاره به شرط تملیک و بررسی شرایط و مراحل آن

قرارداد اجاره به شرط تملیک چیست؟ به موجب انعقاد این قرارداد حقوقی، شرط می گردد که مستأجر با پرداخت کردن اقساطی بتواند حق تملیک بر عین مال داشته باشد و جدا از برخورداری از منفعت مال، از عین مالی که…

بازدید: 857 نفر
۸ اسفند ۱۴۰۲
خواندن این مقاله

الزام به تنظیم سندرسمی و بررسی ۰ تا ۱۰۰ مراحل آن

علت طرح، دعوی الزام به تنظیم سند رسمی علت اصرار قانون گذار بر این امر آن است که اسناد رسمی نسبت به اسناد عادی از اعتبار قانونی برخوردار بوده و از دید قانون، کسی که واجد سند رسمی باشد نسبت…

بازدید: 858 نفر
۱۷ بهمن ۱۴۰۲
خواندن این مقاله

مال مشاع به چه معناست و تفاوت آن با مال مفروز چیست؟

مال مشاع چیست؟ بر اساس قانون مدنی ایران، مال می تواند از جهت اشتراک یا عدم اشتراک در مالکیت آن، از نوع مشاع و یا از نوع مفروز باشد. مال مفروز به مالی گفته می شود که یک نفر بر…

بازدید: 871 نفر
۸ اسفند ۱۴۰۲
خواندن این مقاله

سوالات و نظرات شما

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *