اجاره به شرط تملیک و بررسی شرایط و مراحل آن

قرارداد اجاره به شرط تملیک چیست؟

به موجب انعقاد این قرارداد حقوقی، شرط می گردد که مستأجر با پرداخت کردن اقساطی بتواند حق تملیک بر عین مال داشته باشد و جدا از برخورداری از منفعت مال، از عین مالی که از آن شخص موجر بوده بهره مند شود.

نحوه انعقاد قرارداد اجاره به شرط تملیک

اینکه چه زمانی مستاجر حق برخورداری از عین مال را داشته باشد کاملا وابسته به توافق فی مابین موجر و مستاجر است.

اما قاعدتا این گونه است که موجر و مستأجر با یکدیگر به توافق نظر می رسند که اگر مستأجر آخرین قسط از مبلغی که موجر و مستاجر با یکدیگر توافق کرده اند را بپردازد مستاجر حق تملیک بر عین مال پیدا کند.

این حق تملیک ممکن است دو حالت داشته باشد:

با پرداخت آخرین قسط به خودی خود بدون آنکه منوط به رضایت مستاجر، باشد عین مال به او انتقال یابد.

یا اگر آخرین قسط پرداخت شد و مستاجر تمایل به آن داشت به جای برخورداری از منفعت مال، حق تملیک نسبت به عین مال داشته باشد می تواند این قرارداد حقوقی را با موجر منعقد کند.

در چه شرایطی قرارداد اجاره به شرط تملیک منعقد می شود؟

لازمه انعقاد این قرارداد منوط به رعایت شروطی بوده است از جمله

1. مستاجر به توافقی که فی مابین او و موجر بوده پایبند باشد و اقدام به پرداخت اقساط در موعد مقرر نماید.
2. موجر در فرضی که مستأجر تمامی اقساط را پرداخته باشد ملزم به آن می گردد که عین مال را به تملیک او در آورد و در فرضی که مستأجر ممانعت به عمل آورده باشد و اقساط را پرداخت نکرده باشد تعهدی به تحویل عین نخواهد داشت.

چه زمانی مستاجر حق تملیک نسبت به عین مال خواهد داشت؟

لازمه انعقاد قرارداد اجاره به شرط تملیک، پایان یافتن موعد قرارداد اجاره و پرداخت اقساط توسط مستاجر است به بیان دیگر تا زمانی که قرارداد اجاره برقرار باشد و منقضی نشده باشد مستأجر تنها حق برخورداری از منفعت ملک را خواهد داشت و بعد از انقضای موعد قرارداد است که موجر و مستاجر با یکدیگر به توافق نظر می رسند که اگر مستأجر به تعهدات خود پایبند باشد و اقساط را پرداخت نماید مالکیت عین به خودی خود و یا با رضایت مستاجر تحت تملیک وی قرار بگیرد.

تفاوت عقد اجاره با اجاره به شرط تملیک

این قرارداد حقوقی، نوعی قرارداد اجاره است تنها با این تفاوت که، در عقد اجاره، مستاجر تنها حق برخوردار شدن از منفعت مال مورد اجاره را دارد و پس از انقضای موعد عقد، ملزم به آن است که مورد اجاره را تحویل موجر دهد اما در رابطه با اجاره به شرط تملیک،در صورتی که مستأجر به تعهدات خود پایبند باشد و اقساط را پرداخت کند علاوه بر برخوردار شدن از منفعت مال منقول و غیر منقول، حق مالکیت بر آن را نیز پیدا می کند.

تفاوت بیع اقساطی با اجاره به شرط تملیک

یکی از قراردادهای حقوقی که شباهت زیادی با اجاره به شرط تملیک دارد بیع اقساطی است بدین شرح که مالک عین، به خریدار این اذن را می دهد که به صورت اقساطی ثمن معامله را بپردازد و پس از پرداخت تقسیط، مالک عین مبیعه شود و حالتی مشابه با اجاره به شرط تملیک دارد اما یک تفاوت خیلی مهم با یکدیگر دارند و آن زمان انتقال عین و حق مالکیت برای خریدار و مستاجر است که در مورد اول به محض توافق و انعقاد بیع، حق مالکیت به مشتری انتقال می یابد اما در رابطه با مورد دوم، بایستی در بدوا امر عقد اجاره ای باشد تا حق تملیک صورت بگیرد.

شرایط صحت قرارداد اجاره به شرط تملیک

۱.برای صحت قرارداد اجاره به شرط تملیک، بایستی تمامی شروطی که لازمه اعتبار و صحت یک عقد است و در ماده ۱۹۰قانون مدنی به آن اشاره شده است وجود داشته باشد تا قرارداد منعقد گردیده فی مابین طرفین عقد، واجد اعتبار قانونی باشد.

۲.طرفین قرارداد که موجر و مستاجر بوده در زمان انعقاد معامله، بایستی اهلیت و رضایت باطنی داشته باشند و از روی اجبار و اکراه راضی به انعقاد قرارداد نشده باشند.

آیا قرارداد اجاره به شرط تملیک قابل فسخ است؟

حق تملیک برعین مال، برای مستاجر زمانی به وجود می آید که او به تعهدات خود که پرداخت اقساط بوده عمل کرده باشد در غیر این صورت موجر، الزامی به تحویل عین مال به مستاجر نداشته است و می تواند به قرارداد و توافق فی مابین خود با مستاجر پایان بدهد و آن را فسخ کند.

اجاره به شرط تملیک خودرو

این قرارداد تنها اختصاص به اموال غیر منقول نداشته و متعاملین می توانند در ضمن اجاره مال منقولی مثل خودرو، با یکدیگر به توافق نظر برسند و تعهد کنند که خریدار بتواند، ضمن برخورداری از منفعت خودرو، بعد از پرداخت اقساط، حق مالکیت نسبت به خودرو پیدا کند که امروزه از این قرارداد به نام لیزینگ یاد می شود.

نتیجه گیری

اجاره به شرط تملیک، قراردادی حقوقی است که به موجب آن شخص مستاجر، با پرداخت اقساطی به موجر، در ضمن قرارداد اجاره، توانسته حق مالکیت بر عین مال منقول و یا غیر منقول به دست آورد. اینکه قرارداد اجاره به شرط تملیک چیست و چه تفاوتی با قرارداد اجاره دارد موضوعی است که ما در مقاله جداگانه تحت عنوان نکات حقوقی عقد اجاره به صورت مفصل به بررسی آن پرداختیم و شما می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر به مقاله اشاره شده مراجعه ای داشته باشید.

پیشنهادات

ما در تیم حقوقی وکلای ملکی، در تلاشیم که به همکاری وکلا و مشاورین حقوقی زبده و متخصص، بهترین خدمات حقوقی را به شما عزیزانی که درگیر پرونده های پیچیده ملکی هستید ارائه دهیم. شما می توانید از طریق راه های ارتباطی که در سایت به آن اشاره شده، با وکیل ملکی در تماس باشید.

برخی از سوالات متداول

اجاره به شرط تملیک چه قراردادی است؟

این قرارداد حقوقی که نوعی قرارداد اجاره است تحت شرایطی این حق را برای مستاجر به وجود آورده که بتواند حق مالکیت بر عین مال به دست اورد.

ایا قرارداد اجاره به شرط تملیک، تنها راجع به اموال غیر منقول قابل تحقق است؟

این قرارداد هم راجع به اموال منقول و هم غیر منقول قابل تحقق بوده و موجب گردیده که مستأجر بتواند تحت شرایطی با پرداخت اقساط،حق مالکیت برعین مال منقول و غیر منقول به دست آورد.