عرصه و اعیان چیست؟ و بررسی فرق آن

فرق عرصه و اعیان

عرصه زمینی است که قرار است در آن ساختمان و بنا مسکونی، تجاری، اداری احداث شود و عینی است که قابلیت جا به جایی ندارد اما اعیان، قرار است بر روی زمینی که عرصه نامیده می شود بر اثر انجام عملیات ساخت و ساز ایجاد شود. به بیان دیگر تا زمانی که عرصه نباشد اعیان ایجاد نمی شود و وجود اعیان وابسته به وجود زمینی است که قرار است بر روی آن احداث شود.

حق مالکیت بر عرصه و اعیان

زمانی که فردی، بر کل شش دانگ ملک حق مالکیت داشته باشد هم مالک عرصه است و هم مالک اعیان و نیازی به آن ندارد که برای تفکیک میزان سهم خود سند جداگانه اخذ کند چرا که بر کل عرصه و اعیان حق مالکیت دارد اما در جایی که ملکی مشاعی است و چند نفر بر عرصه و اعیان حق مالکیت داشته باشند بایستی حسب مورد برای تعیین قدر السهم خود سند اعیان یا سند عرصه و اعیان اخذ کنند.

فرق سند اعیان با سند عرصه و اعیان

در اینجا اگر شما حق مالکیت بر عرصه داشته باشید سند عرصه ( زمین به شما تعلق خواهد داشت و اگر تنها واحد های آپارتمان به شما تعلق داشته باشد بایستی برای تعیین سهم خود، سند اعیان دریافت کنید اما اگر وضعیت عرصه و اعیان مشخص نبود برای تعیین وضعیت بایستی سند عرصه و اعیان گرفته شود.

اهمیت دریافت سند تک برگ عرصه و اعیان

شما با دریافت این سند تک برگی، که یکی از معتبرترین سند های ملکی است اطلاعات دقیقی را راجع به وضعیت عرصه و اعیان و میزان قدر السهمی که قرار است به شما به عنوان مالک، در یک ملاک مشاعی یا موروثی تعلق بگیرد داشته باشید.

عرصه و اعیان در زمین های موقوفی

در زمین های موقوفی، مالک عرصه، اداره اوقاف بوده و تنها اعیان است که ممکن است مورد خرید و فروش قرار بگیرد و برای آن سند اخذ گردد؛ به بیان دیگر شما تنها می توانید در رابطه با املاک موقوفی حق مالکیت بر اعیان پیدا می کنید و نسبت به عرصه و انجام هر گونه معامله و یا نقل و انتقالی، اجازه اداره مربوطه را لازم دارید.

اهمیت تفکیک عرصه و اعیان

اهمیت این تفکیک، زمانی است که شما می خواهید

به عنوان مالک یک ملک مشاعی و یا ورثه متوفی، میزان قدرالسهم خود را بدانید.

و یا قصد بازسازی و تخریب بنای خود را دارید و نیازمند آن هستید که اطلاعات دقیقی راجع به عرصه داشته باشید.

در رابطه با وضعیت اعیان و مقدار قدر السهم، شمای خریدار ممکن است اطلاعاتی را در ضمن معامله به دست آورید اما راجع به عرصه زمین و سهمی که ممکن است از آن به شما تعلق بگیرد اطلاعات کافی وجود نداشته است لذا در اینجا الزامی است که برای تعیین میزان قدر السهم خود از عرصه، از طریق اداره ثبت اسناد و املاک و شهرداری اقدام کنید.

تفکیک عرصه

برای اقدام به تفکیک عرصه، مالک یا سازنده، بایستی:

1. از شهرداری منطقه ای که ملک در آنجا واقع شده است تقاضا کنند که محدوده پلاک ثبتی و نقشه تفکیکی را مشخص نماید.

۲.بعد از تهیه نقشه، مدارک، جهت بررسی صحت و مطابقت به اداره ثبت اسناد و املاک ارسال می گردد تا کارشناس مربوطه ثبت، نقشه های دریافتی را مورد بررسی قرار دهد.

۳.بعد از تطبیق دادن، گواهی مورد نظر توسط اداره ثبت صادر و می توان بعد از انجام مراحل اداری و پرداخت هزینه، خواستار تفکیک عرصه شد.

تفکیک اعیان

برای تعیین شدن قدر السهم از اعیان بایستی تفکیک بدین شرح صورت بگیرد:

• برای اقدام به دریافت صورتمجلس تفکیکی، در ابتدا باید گواهی پایان کار ساختمانی، تحویل اداره ثبت اسناد و املاک شود.
• بعد از ارائه گواهی پایان کار توسط مالک،نماینده ثبت از ملک بازدید کرده و در صورت تطبیق گواهی صورت مجلس تفکیکی را صادر می کند.
• بعد از انجام تفکیک و اخذ مجوزهای لازم برای هر واحد ساختمان، یک سند مالکیت جداگانه صادر می گردد.

مرجع صالح برای رسیدگی به دعاوی عرصه و اعیان

این دعوی زمانی مطرح می شود که مالک یک ملک مشاعی یا ملک موروثی، یا مالکین یک آپارتمان تصمیم دارند مقدار سهم خود را از عرصه و اعیان بدانند و یا سند عرصه و یا اعیان دریافت کنند که برای این اقدام لازم است در بدوا امر، تقاضای تفکیک عرصه و اعیان را از شهرداری و اداره ثبت اسناد و املاک خواستار شوند تا بعد از انجام مراحل تفکیک، بتوانند سند عرصه که سند مربوط به زمین بوده و یا سند اعیان که سند مربوط به ساختمان است را دریافت دارند در این راستا اگر اختلافی بین مالکین اعیان و عرصه پیش آید و یا صاحب اعیان  که حق استفاده از عرصه ای که متعلق به اداره اوقاف را داشته است دچار اختلافاتی با صاحب عرصه شود و اختلافات مربوطه در شهرداری و اداره ثبت قابل حل نباشد دادگاه محل وقوع ملک، صلاحیت رسیدگی به حل اختلافات را خواهد داشت.

نتیجه گیری

ما در این مقاله به بررسی مفهوم عرصه و اعیان که موضوع پیچیده ای در حوزه املاک بوده پرداختیم و تفاوت های فی مابین عرصه و اعیان، وضعیت مالکیت و قدر السهم مالک عرصه ( زمین) و اعیان ( ساختمان) در املاک مشاعی، موروثی و زمین های وقفی را به صورت جداگانه، مورد بررسی قرار دادیم و گفتیم که در زمین های موقوفی مالک عرصه اداره اوقاف بوده و تنها اعیان است که می تواند تحت مالکیت خریدار تحت شرایطی خاص قرار بگیرد اینکه املاک وقفی چیست و چه تفاوت های با املاک شخصی دارد موضوعی است که ما در مقاله جداگانه به تحلیل و بررسی آن پرداخته ایم جهت کسب اطلاعات راجع به این املاک شما می توانید به مقاله اشاره شده مراجعه کنید.

پیشنهادات

تیم حقوقی وکیل ملکی، به همکاری وکلای متخصص و زبده، در تلاش است که بهترین خدمات مشاوره را، به افرادی که درگیر پرونده های پیچیده ملکی شده اند و آگاهی به قوانین راجع به آن ندارند ارائه دهد شما می توانید جهت برخوردار شدن از خدمات مشاوره، تیم حقوقی وکیل ملکی، با ما در ارتباط باشید.

برخی از سوالات متداول

منظور از عرصه و اعیان چیست؟

عرصه زمینی است که قرار است بنا بر روی آن احداث شود و اعیان اشاره به بنا و ساختمانی دارد که بر روی زمین عرصه ساخته شده است.

چه زمانی تفکیک عرصه و اعیان صورت می گیرد؟

این تفکیک زمانی صورت می گیرد که قدر السهم مالکین از عرصه و اعیان مشخص نبوده و کل زمین و بنا به یک مالک تعلق نداشته است.